Freja Food zag in 2000 het levenslicht. Intussen produceert het bedrijf meer dan 20 soorten biscuitproducten die je kan terugvinden in ruim 300 Belgische natuurvoedingswinkels. Met zijn ambachtelijke koekjes, wafels en cakes slaat Freja Food de brug tussen boeren in Noord en Zuid.
Roland Dejaeghere werkte na zijn studies Toegepaste Economische Wetenschappen twaalf jaar lang in de exportsector van bakkerijgrondstoffen. Het grootste deel van deze tijd werkte hij in het buitenland, voornamelijk in Zuid-Europa. “Na de dioxinecrisis in 1999 begon ik me vragen te stellen bij onze voeding en de duurzaamheid van ons voedselsysteem,” herinnert Roland zich.
Na enkele cruciale ontmoetingen met pioniers uit de Belgische biosector besloot hij om samen met Marc Boerboom een bioproduct op de markt te brengen. “We hadden beide ervaring in de bakkerijwereld. Marc als bakkerszoon, ik in de verkoop van bakkerijgrondstoffen. Samen besloten we koekjes op de markt te brengen.” Voor de naam van het nieuwe bedrijf vond Roland inspiratie bij de Noorse godin van de vruchtbaarheid, Freja.
“We zijn begonnen met een beperkt assortiment van koekjes, wafels en cakes.” Freja Food koos resoluut voor biogrondstoffen en een artisanale productiewijze. “In het begin maakten we enkel producten op basis van tarwe, maar doorheen de jaren zijn we beginnen experimenteren met andere graansoorten zoals spelt, quinoa, haver en hennep. Door de juiste mensen te ontmoeten, raakten we geïnspireerd om te innoveren.”
Geen meerprijs voor de consument
Met hulp van de ngo Vredeseilanden schakelde Freja Food tien jaar geleden daar waar mogelijk over op fairtradegrondstoffen. Zo goed als alle producten van Freja Food die worden verkocht onder de merknamen Be Bene en MONDOh dragen het Fairtrade-label*. “Smaak is voor ons heel belangrijk, dus het was even zoeken tot we de goede grondstoffen vonden. We gebruiken nu suiker uit Paraguay en India en cacao uit Ghana en Peru.”
Freja Food besloot om geen meerprijs te vragen aan de consument voor zijn fairtradeproducten. “Het prijsverschil van de grondstoffen is niet zo groot, dus we wilden het niet doorrekenen. Fair trade zou geen onderdeel van een marketingstrategie mogen zijn waarbij je het als excuus gebruikt om meer geld te vragen aan de klant.”
De keuze voor fairtradegrondstoffen is voor Roland een ethische en filosofische keuze. “Je kiest voor duurzaamheid. Voor mij houdt dat in dat je met respect voor het leefmilieu, een economisch rendabele activiteit uitbouwt en dat dit alles niet ten koste gaat van anderen in ontwikkelingslanden.”
Simply tasty
De baseline van Freja Food is ‘Simply tasty’. “Daarmee willen we verwijzen naar onze traditionele, eenvoudige en smaakvolle recepten. Als de consument naar het etiket kijkt, moet hij kunnen begrijpen wat er in de koekjes zit. We gebruiken maximum acht ingrediënten.” De productie van bijna alle koekjes gebeurt ambachtelijk en manueel. “We zouden het misschien wel anders kunnen aanpakken, maar dat willen we niet.”
“Om de textuur en de smaak van huisgemaakte koekjes te krijgen, moet je met kleine hoeveelheden deeg werken. Hierdoor ligt onze kostprijs hoger. Tot ongeveer 15 kilogram deeg moet je geen emulgatoren toevoegen om een mooi en luchtig product te verkrijgen. Dat soort ingrediënten toevoegen, is misschien wel toegestaan in de biosector, maar toch kiezen we ervoor om dat niet te doen.”
Vele andere koekjesproducenten gebruiken mallen die de vorm van de koekjes bepalen. Bij Freja Food wordt het deeg op een bakplaat gespoten. “Dat geeft een totaal andere textuur,” zegt Roland. “De koekjes smelten haast in de mond. Daardoor zijn de koekjes ook niet altijd gelijk van vorm. De amandelen of chocoladedruppels worden bovendien met de hand gestrooid, waardoor niet elk koekje er exact evenveel bevat. Mij stoort dat niet en onze klanten ook niet. Volgens mij is het net veel aangenamer.”
Brug tussen Noord en Zuid
In 2007 stond Freja Food mee aan de wieg van een nieuw merk MONDOh dat hetzelfde jaar nog de BeFair-award won. De BeFair-award is een award van BTC, het Belgisch Ontwikkelingsagentschap, voor de beste initiatieven in eerlijke en duurzame handel. MONDOh slaat de brug tussen fair trade in het Zuiden en kleinschalige landbouw in het Noorden.
“In het MONDOh-charter engageren we ons dat de geïmporteerde producten fair trade zijn en dat we de lokale grondstoffen aankopen binnen een straal van 150 kilometer van ons bedrijf. Concreet gaat het bijvoorbeeld om speltbloem uit het noorden van Luxemburg, boter uit Recogne en eieren uit Tessenderlo. Ook de hennep in de hennepkoekjes is Belgisch.”
Hoewel Freja Food met het MONDOh-gamma al heel ver gaat, kan het nog altijd beter, vindt Roland “Daarom blijven we zoeken naar manieren om nog duurzamer te zijn. Voor de verpakking van onze koekjes gebruiken we nu recycleerbaar polyethyleen in plaats van PVC. Maar er bestaan ook verpakkingen op basis van maïszetmeel die biologisch afbreekbaar zijn. We bekijken momenteel of we daar niet op kunnen overschakelen.” Ook steunt Freja Food reeds meer dan vijf jaar Cunina, een ngo die zich inzet voor de bevordering van onderwijs voor kansarme kinderen in het Zuiden.
Innovatie
Het Be Bene-gamma kreeg omwille van zijn innoverende karakter en de keuze voor fairtradeingrediënten in 2009 de Bio-award. Deze award wordt tijdens de Bioweek uitgereikt door BioForum en bekroont bedrijven die een speciale inspanning leveren voor de promotie van het biolabel of innovatie in de biowereld. Freja Food experimenteert regelmatig met nieuwe recepten, bijvoorbeeld met grondstoffen als quinoa, hennep of maniok. “We horen of zien elke dag rond ons mensen die op een of andere manier innoveren en dat inspireert ons.”
Toch is niet elke poging tot innovatie een succes. “We hebben geprobeerd om suikervrije koekjes te maken, maar door onze bereidingswijze hadden we suiker nodig om een smaakvol product te verkrijgen met een zekere houdbaarheid. We konden de suiker niet zomaar door iets anders vervangen. De quinoakoekjes waren daarentegen wel heel lekker en die hebben we dan ook op de markt gebracht. Helaas verkochten ze niet goed.”
Zelf vindt Roland zijn hennepkoekjes het lekkerst. “Die zijn heel krokant en dat vind ik leuk. De haverkoekjes eet ik ook heel graag. Haver is de enige graansoort die in die koekjes gebruikt wordt. De meeste andere haverkoekjes bevatten maar weinig haver.”
“De mentaliteit is enorm aan het evolueren. Toen ik vijftien jaar geleden begon, vonden de mensen het een raar concept,” herinnert Roland zich. “Vandaag heb ik toch de indruk dat iedereen begrijpt waar bio of fair trade over gaat. Niet iedereen koopt het, maar het is wel gekend en meer en meer mensen vinden het een waardevol alternatief voor conventionele voeding.”
Vertaalt dit zich ook in de cijfers? “We voelen dat de hele biosector groeit, maar ik denk niet dat Freja Food sneller groeit dan de andere spelers in de sector. We zijn blij met onze groei, maar daarom hoeven we niet groot te worden. We willen nog kunnen volgen. We willen ambachtelijk blijven produceren met grondstoffen van goede kwaliteit. Anderzijds zou er in ons voedselsysteem sneller verandering moeten komen. Er zou absoluut iets moeten gebeuren opdat voeding opnieuw gezonder wordt.” Aan motivatie ontbreekt het Roland in elk geval niet. “Ik doe dit heel graag, het maakt voor mij ondernemen zinvol.”
