Vijf jaar geleden startte Nancy De Poorter met een cadeautjeswinkel en webshop in Zammel, bij Geel. Haar passie voor geschenken die op een eerlijke manier tot stand komen, ontdekte ze als vrijwilliger bij de wereldwinkel van Westerlo, waar de nadruk vooral op voeding lag. Meer dan Mooi groeide al snel uit van een winkel voor fairtradegeschenken en interieurspulletjes tot een fairtradekledingzaak waar ook bio van belang is.
Oorspronkelijk wou Nancy geen kledingwinkel, nu biedt ze zelfs mannen- en kinderkledij aan. Vanwaar die ommekeer? “Ik vond zo zelden mooie fairtradekleding voor mezelf dat ik er maar zelf mee ben gestart. Soms moet ik mezelf tegenhouden. Ik zag eens een hele mooie theedoos, maar dan moet je ook thee aanbieden. Als je daar mee begint, moet je ook koffie aanbieden. Ik wil ook geen schoenen of bh’s verkopen, dat vind ik een vak apart. Maar ja, soms verander ik van mening, zoals met de kleding.”
Zo groeide langzaamaan het aanbod in de kleine maar gezellige shop. Vandaag vind je er kleurrijke sjaals van wilde zijde uit Vietnam, tijdloze tassen van ecologisch gelooid leer uit India, fijne oorbellen uit Colombia en een zilveren armband met edelstenen uit Nepal, naast casual kleding van biokatoen met het Fairtrade Max Havelaar-label. Dat is het bekendste keurmerk, maar niet het enige. Alle kledingstukken hebben het GOTS-keurmerk, wat staat voor ecologisch en sociaal verantwoord textiel. Sommige sjaals zijn van gewoon katoen maar fair trade gemaakt, voor de kleding is het altijd een combinatie van beide labels.
Nancy studeerde psychologie en had in een vorig leven een gewone kantoorbaan. Een eigen zaak was nooit een droom: “Ik wou gewoon fair trade stimuleren, zoveel mogelijk producenten uit verschillende werelddelen helpen. Een eigen zaak was geen doel op zich maar een middel om dat doel te bereiken.” Haar missie is fairtrade- en biokleding bekend maken bij een breder publiek. Daarbij botst ze nog steeds op vooroordelen, alsof je fair trade kleden gelijk staat aan een juten zak aantrekken. Vaak hebben mensen een heel ander beeld van fairtrade- en biokleding en zijn ze verbaasd als ze de mooie ontwerpen zien. Nancy selecteert dan ook met zorg: “Ik kies voor een stijl die niet zozeer alternatief is en vermijd de typische sieraden uit Nepal of de Afrikaanse maskers. De bloemensieraden uit Thailand die ik aanbied zijn wel typisch voor dat land, maar ze worden soberder bewerkt.”
Stoute schoenen aantrekken
Met Meer dan Mooi hoopt Nancy niet enkel mensen te bereiken die al bezig zijn met fair trade. Daarom organiseert ze evenementen zoals de jaarlijkse modeshow of een workshop sjaals knopen. Daarmee bereikt ze een ander publiek. De modeshow is 100% fair trade en bio, dus ook de make-up, de schoenen en de kapsels.
Uit de organisatie van de modeshow heeft ze vooral geleerd dat je niet mag denken dat je maar een kleine speler bent: “Toen mijn partner voor de schoenen plots afzegde, trok ik mijn stoute schoenen aan en belde ik naar Torfs. Die waren meteen bereid om hun schoenen van ecologisch gelooid leer uit te lenen. En dankzij deze samenwerking zal Torfs de eco-merken voortaan meer in de kijker zetten. Ik leer nog elke dag bij, er zijn veel meer merken bezig met goede doelen of met recyclage dan je denkt.” Toch blijft zo’n modeshow organiseren een intensieve job: “Het is niet gewoon een plan b of c bedenken, maar twee keer het ganse alfabet.” Maar het loont de moeite. “Veel van mijn klanten kochten nog nooit bewust fair trade.”
“Mensen uit de buurt komen voor de cadeautjes en sieraden, zoals de bloemencollectie uit Thailand, die uniek is in België. Voor de kleren komen ze van Antwerpen, Leuven of Hasselt omdat er zo weinig aanbod is in Vlaanderen. Er zijn wel online shops, maar mensen passen toch liever. Juist die klanten die voor fair trade en bio kiezen, vinden het belangrijk te weten hoe de stof aanvoelt.”
En klant is hier koning. Of je nu iets klein koopt of gewoon eens komt kijken, je wordt altijd vriendelijk geholpen en het eerlijke advies krijg je er gratis bij. Het contact met de klant vindt Nancy heel belangrijk. Dat gebeurt in de eerste plaats in de winkel, maar zeker ook via Facebook. Geregeld krijgen volgers de kans om mee te kiezen wat in de shop komt: ze beslissen of er al dan niet jumpsuits komen, welke kleur van een artikel wordt besteld of ze maken kans om ondergoed te testen en er hun ongezouten mening over te geven. Voor ze startte met mannenkleding deed Nancy eerst een rondvraag. Daaruit bleek dat mannen geen prints of logo’s willen en dat het niet te strak mag zitten.
Strenge selectie
Nancy speurt zelf naar leveranciers op het net en 
schrijft hen aan. “Het is echt een zoektocht. Als ik iets vind dat de moeite lijkt, ga ik op onderzoek: wat zijn de voorwaarden, hoe is de kwaliteit? Het heeft geen zin als het enkel een mooi project is maar na een week uit elkaar valt. Of als het bio is maar door kinderen werd gemaakt. Het moet van goede kwaliteit zijn, mooi en betaalbaar. Als je mensen laat kiezen tussen twee vergelijkbare kettingen met dezelfde prijs, waarvan de ene fair trade is en de andere niet, kiest niemand voor unfair. Maar er moet genoeg keuze zijn en de klant moet het ook mooi vinden. Je koopt niet iets om een project te steunen om het dan in de kast te laten liggen.”
Nancy vindt het belangrijk om met een importeur te werken: “Je kan niet wereldwijd rechtstreeks werken. Als ik op bezoek zou gaan in ateliers in landen waar kinderarbeid normaal is, zullen ze me verzekeren dat ze niet met kinderen werken. Zodra het contract getekend is, verlies ik de controle. Ik vertrouw de importeurs waarmee ik werk want zij hebben al jarenlang een band met dezelfde producenten. Zij bewaken ook de kwaliteit: als iets niet in orde is, kan je het terugsturen. Het zou heel naïef zijn te denken dat ik dit allemaal zelf kan. In het Westen vinden wij zoveel dingen vanzelfsprekend: wij vinden het een ramp als twee oorbellen niet gelijk zijn, de producenten daar niet. Dat elk stuk in een bepaalde kledingmaat identiek moet zijn, leg dat maar eens uit!”
Een kleine stap voor de mens…
Voor Nancy is fair trade een manier van leven. Ze kiest vanzelfsprekend voor fairtradeproducten en -voeding uit respect voor de mensen die ze maken. “Eerlijke handel, goede werkomstandigheden, dat is een ideaal, ik denk dat het nooit wereldwijd kan worden bereikt, maar iedere stap telt. Als je in een streek waar kinderarbeid heel normaal is, kan bereiken dat er in een gezin twee kinderen werken en twee naar school gaan, ben je al een stap vooruit. Dat is hoe de wereld werkt. Zulke zaken veranderen geleidelijk. Als consument kan je wel het verschil maken: als je bij alles wat je koopt eerst bekijkt of er een eerlijk alternatief is, ben je je tenminste bewust van de problematiek. Als je iets koopt dat niet fair trade is, zoals een leren jas made in Bangladesh, zie er dan even het beeld bij van wie het gemaakt heeft.”
Fair trade is niet enkel eerlijke productie, het gaat ook om handel volgens een totaal ander principe. Maar het blijft wel trade, natuurlijk. “Als elke handelaar een beetje anders zou werken, zou er al veel veranderen in de wereld. Als je weet dat slechts 2% van de prijs naar de loonkosten gaat, zou je denken dat grote bedrijven iets meer van hun winstmarge met de producent delen, maar daar wordt altijd op beknibbeld. De producent kan makkelijk een hogere vergoeding krijgen zonder dat het product veel duurder wordt. En als grote kledingmerken niet meer met ‘oneerlijke’ producenten zouden werken, dan zou iedereen gewoon fairtradeproducten kopen.” Inderdaad, een grote stap voor de mensheid.
